Normy hemoglobiny a poziom hemoglobiny we krwi – co trzeba wiedzieć?

Miłosz Nowicki

Ilość hemoglobiny we krwi wpływa na to, jak skutecznie czerwone krwinki przenoszą tlen do reszty ciała i jak dużo dwutlenku węgla mogą z niego usunąć. Większa kumulacja hemoglobiny daje erytrocytom obszerniejszą powierzchnię do oddziaływania z cząsteczkami tlenu. Jednak za wysokie stężenie hemoglobiny, podobnie jak jej zbyt niski poziom, powoduje problemy zdrowotne. Dowiedz się, ile wynoszą normy hemoglobiny we krwi oraz czym grozi wykraczanie poza prawidłowe zakresy tego białka.

Co wpływa na poziom hemoglobiny we krwi?

Poziom hemoglobiny we krwi jest wiązany z wieloma czynnikami, które mogą na niego wpływać. Zarówno zbyt niski jak i zbyt wysoki poziom hemoglobiny mogą świadczyć o poważnych zaburzeniach zdrowotnych.

Do obniżania poziomu hemoglobiny może prowadzić na przykład polithemia, czyli nadmierna liczba czerwonych krwinek. Zwiększa ona lepkość krwi i utrudnia jej przepływ, co wpływa na zdolność transportową hemoglobiny.

Natomiast podwyższony poziom hemoglobiny wiąże się zwykle z niedotlenieniem organizmu. Może ono wynikać z chorób płuc, które ograniczają dotlenienie krwi, lub niedoborów enzymów we krwi.

Na poziom hemoglobiny mogą mieć też wpływ:

  • Choroby genetyczne i wady wrodzone.
  • Zaburzenia funkcjonowania szpiku kostnego.
  • Nadmierna produkcja erytropoetyny, która pobudza szpik do tworzenia czerwonych krwinek.
  • Spożywanie alkoholu, palenie papierosów.
  • Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca czy nowotwory.
  • Przyjmowanie niektórych leków (np. niektóre antybiotyki).
  • Stan zapalny lub gorączka.

Zatem ważne jest, aby monitorować poziom hemoglobiny i badać przyczyny jego ewentualnych odchyleń, by w porę rozpocząć leczenie.

Jak mierzy się poziom hemoglobiny?

Poziom hemoglobiny we krwi jest łatwy do zmierzenia w oparciu o pobraną próbkę krwi. Jest to jedno z podstawowych badań, które wykonuje się pacjentom, między innymi w celu wczesnego wykrycia niedokrwistości.

Proces pomiaru poziomu hemoglobiny wygląda następująco:

  1. Pobierana jest próbka krwi z tętnicy (najczęściej z łokcia, ale możliwe jest też pobranie z palca).
  2. Krew jest kierowana do specjalnego urządzenia – hematologicznego analizatora. Sprawdza on między innymi poziom hemoglobiny we krwi.
  3. Istnieją różne techniki pomiaru hemoglobiny: spektrofotometria w podczerwieni, elektrochemiczna, kolorymetria, fluorescencja.
  4. Urządzenia te są nieinwazyjne, czułe i dokładne. Potrafią zmierzyć poziom hemoglobiny z dokładnością do 0,1 g/dL.
  5. Wyniki badania są zwykle gotowe w kilka minut. Podaje się je w skali g/dL lub mmol/L i porównuje z normami dla danej płci i wieku.
  6. Jeśli wartość hemoglobiny będzie znacząco odbiegać od norm, konieczne może być powtórzenie badania lub wykonanie badań dodatkowych celem zdiagnozowania przyczyny.

Ile wynoszą normy hemoglobiny?

Poziom hemoglobiny we krwi powinien mieścić się w pewnych fizjologicznych normach, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odstępstwa od tych norm, zwłaszcza o więcej niż 2 g/dL, mogą świadczyć o chorobach.

Przyjmuje się, że prawidłowe wartości hemoglobiny dla zdrowych osób to:

  • Dla mężczyzn: 14-18 g/dL (140-180 g/L)
  • Dla kobiet: 12-16 g/dL (120-160 g/L)

Najczęściej podawany zakres to 13-17 g/dL dla obu płci. Niższe wartości mogą wskazywać na niedokrwistość, wyższe – na nadciśnienie płucne bądź zaburzenia produkcji erytrocytów.

Warto zwrócić uwagę, że normy mogą się różnić w zależności od wieku i rasy. Z wiekiem naturalnie obniża się poziom hemoglobiny o około 0,1 g/dL rocznie po 50 rż. Niemowlęta mają wyższe wartości (14-21 g/dL).

Odchylania od norm powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem. Może to prowadzić do dalszych badań i rozpoznania przyczyny zaburzenia. Dzięki temu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia i uniknięcie poważnych powikłań.

Zbyt niska hemoglobina objawy i przyczyny

Podstawowym objawem zbyt niskiej hemoglobiny jest chroniczne zmęczenie i osłabienie. Hemoglobina transportuje tlen w organizmie, więc przy niskim jej poziomie komórki nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu do prawidłowego funkcjonowania.

Inne objawy niskiej hemoglobiny:

  • blednięcie skóry
  • zaburzenia pracy serca i nasilenie się duszności wysiłkowej
  • bóle głowy
  • suchość w ustach
  • pogorszenie koncentracji i pamięci
  • problemy z zapełnianiem się ran organizmu
  • bóle brzucha

Najczęstszą przyczyną niskiej hemoglobiny jest anemia, spowodowana najczęściej niedoborem żelaza. Mogą jednak odpowiadać za nią też inne przyczyny:

  • krwawienia (wewnętrzne lub zewnętrzne)
  • choroby układu krwiotwórczego (szpiku kostnego, grasicy)
  • choroby autoimmunologiczne
  • nowotwory krwi
  • zakażenia (np. maleria)
  • niedożywienie spowodowane niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego

Ważne jest rozpoznanie przyczyn niskiej hemoglobiny i odpowiednie leczenie, ponieważ z czasem może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Dlatego przy dokuczliwych objawach konieczna jest wizyta u lekarza i wykonanie badań.

Podwyższona hemoglobina objawy i przyczyny

Podwyższony poziom hemoglobiny jest związany zazwyczaj z poważniejszymi zaburzeniami zdrowotnymi niż niski poziom tego białka. Wskazuje na zaburzenia produkcji lub metabolizmu erytrocytów, które mogą mieć różne przyczyny.

Objawy podwyższonej hemoglobiny to:

  • ciemne zabarwienie moczu spowodowane wydalaniem hemoglobiny
  • zaczerwienienie skóry i błon śluzowych (sinica peryferyjna)
  • obfite krwawienia po niewielkich urazach

Przyczyny podwyższenia hemoglobiny to przede wszystkim:

  • niedokrwistość hemolityczna (niszczenie erytrocytów)
  • nowotwory szpiku kostnego powodujące nadmierną produkcję czerwonych krwinek
  • choroby wrodzone, takie jak talasemia, hemoglobinopatie
  • nadczynność grasicy wydzielającej nadmiar erytropoetyny
  • przewlekłe niedotlenienie organizmu
  • zaburzenia autoimmunologiczne
  • niektóre leki
  • nadczynność tarczycy (wpływa na oznaki niedotlenienia komórek)

W przypadku wystąpienia wymienionych objawów należy skonsultować się z lekarzem. Będzie on starał się zdiagnozować przyczynę podwyższonego poziomu hemoglobiny metodami laboratoryjnymi i obrazowymi oraz wdrożyć odpowiednie leczenie, jeśli będzie to konieczne. Unikanie niepotrzebnego leczenia lub zwlekanie z diagnozą może przynieść poważne powikłania.

Zbyt niska lub za wysoka hemoglobina co robić?

Zarówno zbyt niski jak i zbyt wysoki poziom hemoglobiny we krwi wymagają odpowiedniego działania. Ważne jest, aby nie lekceważyć tych odchyleń.

Przy niskiej hemoglobinie należy:

  • Zadbac o właściwą dietę -spożywać pokarmy bogate w żelazo i witaminę B12, które pomagają w produkcji nowych erytrocytów.
  • Stosować suplementy diety zawierające żelazo, jeśli nie jest to możliwe poprzez dietę.
  • Odpoczywać, ponieważ niedobór hemoglobiny prowadzi do zmęczenia organizmu.
  • Pić dużo wody, aby wyrównać odwodnienie.
  • Kontrolować rozwój objawów i jeśli się nasilą lub pojawią nowe – udać się do lekarza. Może być to sygnał poważnej choroby.

Przy wysokiej hemoglobinie:

  • Koniecznie udać się do lekarza rodzinnego. Może on zdiagnozować przyczynę podwyższonej hemoglobiny i ustalić dalsze kroki, np. wdrożyć odpowiednie leczenie, zlecić badania.
  • Unikać aktywności fizycznej, która może pogorszyć stan.
  • Stosować się do zaleceń lekarskich, w tym przyjmować ewentualnie przepisane leki.
  • Kontrolować często poziom hemoglobiny, aby mieć pewność, że leczenie działa prawidłowo.

Zostaw komentarz