Hemoglobina jest ważnym białkiem w czerwonych krwinkach, które przenoszą tlen z płuc do reszty organizmu. U dzieci poziom hemoglobiny może być nieprawidłowy z wielu powodów, w tym choroby sierpowatokrwinkowej, mukowiscydozy czy stanów wywołujących niedobór żelaza. W tym artykule dowiesz się, jakie znaczenie ma hemoglobina u dzieci, a także poznasz jej normy oraz objawy podwyższonego i obniżonego poziomu.
Jakie są normy hemoglobiny u dzieci?
Temat norm hemoglobiny u dzieci jest istotny z uwagi na potencjalne zagrożenia zdrowotne związane z jej zbyt niskim lub zbyt wysokim poziomem. Hemoglobina jest białkiem transportującym tlen we krwi, odpowiadającym za zaopatrzenie organizmu w tlen.
Odpowiednie normy zależą przede wszystkim od wieku i płci dziecka. Na przykład u 11-miesięcznego niemowlęcia poziom hemoglobiny powinien wynosić około 13,5 g/dl, natomiast u 5-letniego przedszkolaka w granicach 8,5 g/dl. Istnieją duże różnice pomiędzy dziećmi w tym samym wieku, co związane jest z indywidualnym tempem rozwoju.
Hemoglobina u dzieci a u dorosłych. Skąd różnice w normach?
Pomimo podobnej funkcji hemoglobiny u dzieci i dorosłych, normy jej poziomu znacznie się różnią. Wynika to z faktu, że dzieci mają mniej beztlenowej krwi w swoim organizmie. Ich całkowita objętość krwi stanowi około 10 procent masy ciała, podczas gdy u dorosłych jest to 7-8 procent.
Hemoglobina transportuje tlen w krwinkach czerwonych. Dzieci mają większą liczbę tych krwinek – maksymalną blisko ukończenia 2 roku życia. Stąd pomimo mniejszej całkowitej objętości krwi, potrafią efektywnie zaopatrywać tkanki w tlen.
Niższe normy hemoglobiny u dzieci są więc wynikiem zarówno mniejszej ilości krwi, jak i większej liczby krwinek czerwonych zawierających hemoglobinę. Dodatkowo jej poziom zależy od płci i wieku dziecka.
Może się zdarzyć, że u różnych dzieci w tym samym wieku wyniki badań są mimo wszystko odmienne. Wynika to z indywidualnych cech organizmu i tempa rozwoju.
Niska hemoglobina u dzieci – objawy i przyczyny
Niska hemoglobina u dzieci bywa spowodowana różnymi schorzeniami, takimi jak niedokrwistość sierpowata czy mukowiscydozą. Może też wystąpić z powodu niedoboru żelaza. U zdrowych dzieci zjawisko to jest rzadkością.
Do objawów zalicza się bladość cery. Jednak nie jest ona jednoznaczna z niską hemoglobiną. Czasem sygnalizuje ona dopiero wystąpienie anemii. Jeśli dołącza się do tego przewlekłe zmęczenie, omdlenia i zawroty głowy, istnieje duże prawdopodobieństwo nadmiaru hemoglobiny we krwi.
Gdy problemy nasilają się badań krwi, aby potwierdzić niski poziom hemoglobiny, wskazana jest wizyta u pediatry w celu ustalenia potencjalnej przyczyny. Pomoże on przywrócić prawidłowy poziom czerwonych krwinek i hemoglobiny w organizmie dziecka.
Wysoka hemoglobina u dzieci – objawy i przyczyny
Wysoki poziom hemoglobiny u dzieci to sytuacja wymagająca uwagi ze strony rodziców i lekarza. Objawy są podobne jak u dorosłych i obejmują:
- Osłabienie organizmu
- Sinicę na skórze i błonach śluzowych
- Nasilone krwawienia nawet z drobnych ran.
Przyczyną mogą być:
- Odwodnienie organizmu spowodowane np. poparzeniami, wymiotami lub biegunką.
- Zaburzenia odżywiania, np. niedobór niektórych witamin czy składników mineralnych
- Wrodzone lub nabyte schorzenia szpiku kostnego, prowadzące do nadmiernej produkcji krwinek czerwonych (nadkrwistości).
Wysoki poziom hemoglobiny u dzieci wymaga pilnej konsultacji z lekarzem w celu ustalenia przyczyny oraz wdrożenia właściwego leczenia. W niektórych sytuacjach konieczna może być nawet transfuzja krwi.
Kiedy wykonać badanie hemoglobiny u dzieci?
Badanie poziomu hemoglobiny u dzieci nie jest konieczne u zdrowych maluchów. Zwykle analizy krwi z pomiarami hemoglobiny wykonuje się dopiero u dzieci powyżej 2 roku życia. Wówczas prawdopodobieństwo, że wyniki będą prawidłowe, jest największe.
Jednak w celu zdiagnozowania anemii czy innych schorzeń układu krwiotwórczego warto wykonać oznaczenie hemoglobiny wcześniej – przed drugimi urodzinami dziecka. Oznaczenie to może być zalecane przez lekarza rodzinnego lub pediatrę, jeśli u dziecka występują objawy niepokojące, takie jak:
- bladość skóry i błon śluzowych;
- chroniczne zmęczenie;
- drżenie palców lub spadek apetytu.
Badanie hemoglobiny i parametrów morfologicznych krwi może pomóc w postawieniu diagnozy i wdrożeniu odpowiedniego leczenia, gdy u dziecka stwierdzi się obniżony lub zbyt wysoki poziom hemoglobiny. Warto więc wykonać to badanie, jeśli pediatra lub lekarz rodzinny uzna to za konieczne.
Jak leczone są niska i wysoka hemoglobina u dzieci?
Ważne jest, aby w przypadku niskiego lub wysokiego poziomu hemoglobiny u dziecka jak najszybciej podjąć działania mające na celu poprawę tego stanu.
Gdy hemoglobina jest zbyt niska, zazwyczaj lekarz zaleca:
- Suplementację żelazem w postaci kropli, tabletek czy syropów.
- W cięższych przypadkach anemii konieczna może być transfuzja krwi.
Celem jest zwiększenie ilości czerwonych krwinek i poprawa zaopatrzenia organizmu w tlen.
Wysoki poziom hemoglobiny wymaga:
- Leczenia przyczyny, np. odwodnienia lub zaburzeń odżywiania.
- Stosowania leków, które obniżają produkcję czerwonych krwinek i tworzenie hemoglobiny.
Im szybciej takie leczenie zostanie wdrożone, tym skuteczniejsze będzie w wyrównaniu poziomu hemoglobiny we krwi dziecka.
Jeśli stwierdzicie jakiekolwiek niepokojące objawy u Państwa dziecka, takie jak bladość lub sinica, koniecznie skonsultujcie się z pediatrą. On zdecyduje o dalszym postępowaniu i właściwej terapii.