Hemoglobina to białko, które przenosi tlen w czerwonych krwinkach przemieszczających się po całym organizmie. Występuje w dwóch postaciach: dorosłej i płodowej. Pierwsza z nich znajduje się w większości krwi, podczas gdy druga tylko w jej niewielkich ilościach. Oba rodzaje hemoglobiny zmieniają swój poziom w zależności od wieku i płci. Hemoglobina u dorosłych to obszerny temat – poznaj kilka ciekawych faktów na jej temat!
Dlaczego hemoglobina u dorosłych odgrywa ważną rolę?
Hemoglobina przenosi tlen w czerwonych krwinkach krwi. Przez większość czasu krwinki te znajdują się w płucach, gdzie pobierają tlen z powietrza. Ilość hemoglobiny we krwi zmienia się w zależności od wieku. Jedną z przyczyn tego zróżnicowania jest starzenie się populacji czerwonych krwinek. Istnieją również różnice w poziomie hemoglobiny w zależności od płci. Na przykład, u kobiet poziom hemoglobiny jest wyższy w czasie ciąży. Innym ważnym powodem, dla którego należy sprawdzać poziom hemoglobiny u dorosłych, jest choroba serca zwana wrodzoną wadą serca. U osób z wrodzoną chorobą serca we krwi może być za mało czerwonych krwinek przenoszących tlen. Może to powodować niewydolność serca i skrócenie średniej długości życia. Choroba serca zwana mukowiscydozą może również powodować zbyt niski poziom hemoglobiny we krwi.
Hemoglobina u dorosłych a inne składniki krwi
Większość badań krwi skupia się na hemoglobinie, ale nie jest ona jedynym rodzajem białka występującego we krwi. Do innych należą:
- Żelazo – znajduje się w czerwonych krwinkach, gdzie przenosi tlen. Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną anemii, czyli niskiego poziomu hemoglobiny.
- RBC (krwinka czerwona) – podstawowy typ komórek krwi, który transportuje tlen z płuc do reszty organizmu. RBC pomagają również usuwać z organizmu produkty przemiany materii, w tym dwutlenek węgla.
- WBC (białe krwinki) – rodzaj komórek układu odpornościowego, które pomagają organizmowi zwalczać infekcje.
Ile powinna wynosić hemoglobina u dorosłych?
Poziom hemoglobiny u dorosłych powinien wynosić od 11 do 17 g/dl, jednak nie zawsze mieści się we wspomnianym zakresie. Na stężenie hemoglobiny we krwi wpływa wiele czynników, w tym:
- Wiek pacjenta może wpływać na poziom hemoglobiny, ponieważ organizm produkuje mniej czerwonych krwinek i krwinek czerwonych u osób starszych.
- Płeć wpływa na poziom hemoglobiny, ponieważ kobiety mają nieco wyższy poziom hemoglobiny niż mężczyźni w czasie ciąży.
- Na poziom hemoglobiny wpływają również warunki zdrowotne. Na przykład, wysokie ciśnienie krwi u danej osoby może powodować obniżenie poziomu hemoglobiny.
Objawy niskiego poziomu hemoglobiny u dorosłych
Pacjenci z niskim poziomem hemoglobiny mogą mieć takie objawy, jak zmęczenie, słaby puls i zmniejszona wytrzymałość. Osoby z wysokim poziomem hemoglobiny zazwyczaj czują się dobrze i nie mają podobnych symptomów. Jednak u osób z wysokim poziomem hemoglobiny istnieje większe ryzyko rozwoju powikłań związanych z chorobami serca, takich jak niewydolność serca. Niski poziom hemoglobiny u dorosłych można czasami leczyć, przyjmując erytropoetynę – lek, który pomaga zwiększyć produkcję czerwonych krwinek. Pacjenci z wysoką hemoglobiną i niewydolnością serca mogą odczuwać duszności, zmęczenie i słabą wytrzymałość.
Co może oznaczać podwyższona hemoglobina u dorosłych?
Wiele schorzeń, które mogą powodować podwyższenie hemoglobiny u dorosłych, należy do jednej z dwóch kategorii: schorzeń spowodowanych nadmiarem krwi lub jej objętości albo schorzeń, które wpływają na sposób, w jaki krew jest transportowana przez organizm.
- Stany spowodowane nadmiarem krwi lub objętości krwi – są spowodowane zbyt dużą ilością hemoglobiny w organizmie. Na przykład, osoba z wysoką hemoglobiną ma zbyt dużo krwi. Organizm próbuje pozbyć się nadmiaru krwi, co może prowadzić do niskiego ciśnienia krwi, niewydolności serca, infekcji i udaru.
- Warunki, w jakich krew jest transportowana przez organizm – kategoria ta obejmuje schorzenia, które obniżają poziom hemoglobiny w organizmie, takie jak niedokrwistość sierpowatokrwinkowa. Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa jest spowodowana mutacją genu, która powoduje, że czerwone krwinki danej osoby stają się zniekształcone. Powoduje to brak tlenu w tkankach, w tym w skórze i tkankach oczu.
Kiedy należy badać hemoglobinę u dorosłych?
Badanie hemoglobiny wykonuje się w celu sprawdzenia ilości hemoglobiny we krwi danej osoby. Poziom hemoglobiny sprawdza się we krwi, a nie w moczu. Badania poziomu hemoglobiny wykonuje się zazwyczaj raz w życiu i pomagają one ustalić, czy istnieją jakiekolwiek warunki zdrowotne, które mogą wpływać na poziom hemoglobiny. Jeśli u danej osoby poziom hemoglobiny jest niższy niż 10 g/dl, zaleca się wykonanie badania poziomu hemoglobiny. Należy pamiętać, że pacjenci, którzy mają nieprawidłowy poziom hemoglobiny w moczu, niekoniecznie mają nieprawidłowy poziom hemoglobiny we krwi.