Hematokryt i hemoglobina są często ze sobą mylone. Oba terminy odnoszą się do procentowej zawartości czerwonych krwinek (erytrocytów) we krwi. Istnieją jednak między nimi pewne różnice, które należy wziąć pod uwagę, jeśli planuje się ich kompleksową analizę. W tym artykule omówimy różne znaczenia hematokrytu oraz jego związek z czerwonymi krwinkami i hemoglobiną. Dowiesz się także, dlaczego anemia stanowi częste powikłanie zarówno wzrostu hematokrytu, jak również spadku hemoglobiny.
Co to jest hematokryt?
Hematokryt to miara stężenia komórek krwi. Definiuje się ją jako procent pełnej ilości krwi zajmowany przez czerwone krwinki. Erytrocyty stanowią około 45% komórek krwi, a pozostałą część wypełnia osocze, złożone przede wszystkim z wody. Całkowita objętość osocza jest zazwyczaj większa niż objętość czerwonych krwinek. W związku z tym hematokryt płynnej próbki krwi osiąga mniejszy poziom w porównaniu do próbki krwi w stanie stałym.
Hematokryt znajduje powszechne zastosowanie w określaniu procentowej zawartości czerwonych krwinek w próbce krwi. Może być jednak również wykorzystywany w odniesieniu do procentowej zawartości erytrocytów. Można zatem powiedzieć, że hematokryt to procentowa zawartość czerwonych krwinek w pełnej ilości krwi.
Jaka są różnice między hematokrytem a hemoglobiną?
W literaturze medycznej hematokryt i hemoglobina są często używane zamiennie. Istnieją jednak między nimi pewne subtelne różnice, o których należy pamiętać. Po pierwsze, hemoglobina jest specyficznym białkiem występującym w czerwonych krwinkach, które przenosi tlen. Z kolei hematokryt to całkowita procentowa zawartość czerwonych krwinek w próbce krwi.
Jakie podobieństwa do hemoglobiny charakteryzują hematokryt?
Hematokryt i hemoglobina mają wiele wspólnych cech, mimo że są to zupełnie różne substancje. Zarówno hematokryt, jak i hemoglobina wzrastają wraz ze zwiększoną utratą krwi (krwotok) lub zmniejszeniem objętości krwi (niedokrwistość). Na hematokryt i hemoglobinę wpływają leki (np. aspiryna, steroidy, żelazo, witamina B12, izoniazyd itp.) Podobnie działają również intensywne ćwiczenia fizyczne. Wielu sportowców martwi się niskim hematokrytem (hipochromią) podczas treningów na długich dystansach.
Hematokryt a hemoglobina na wynikach badań
Na wynikach badań hemoglobina jest zwykle oznaczana skrótem Hgb lub Hb, natomiast hematokryt HCT albo HT. Hematokryt równy 50% oznacza, że w próbce krwi znajduje się 2/3 erytrocytów i 1/3 osocza. Hematokryt równy 0% oznacza, że w próbce krwi nie ma w ogóle krwi, ponieważ jest ona w 100% osoczem. Oba wskaźniki mierzą zdolność krwi do przenoszenia tlenu, ale biorąc pod uwagę inne kryteria.
Co oznacza wysoki hematokryt i hemoglobina?
Jeśli Twój hematokryt jest wysoki, oznacza to, że czerwone krwinki są ciasno upakowane. Prawdopodobnie oznacza to zbyt dużą ilość czerwonych krwinek. Ten stan bywa spowodowany nadmiernym poziomem żelaza, co zdarza się często u kobiet podczas menstruacji. Oprócz tego taka sytuacja występuje też przy oddawaniu krwi, stosowaniu tabletek z żelazem, transfuzji krwi lub zatruciu żelazem.
Co oznacza niski hematokryt i hemoglobina?
Jeśli hematokryt jest niski, oznacza to, że czerwone krwinki są luźno upakowane. Zatem ilość czerwonych krwinek nie osiąga dostatecznego poziomu. Może to być spowodowane długim okresem odpoczynku w łóżku, ponieważ wtedy spada hemoglobina. W dłuższej perspektywie czasowej niski hematokryt czasem stanowi zagrożenie dla zdrowia, bo krew nie ma odpowiednich właściwości do natleniania i odżywiania komórek organizmu.
Hematokryt a hemoglobina – zapamiętaj
Hemoglobina to cząsteczka przenosząca tlen, znajdująca się w czerwonych krwinkach. Hematokryt to procentowa zawartość Hgb w krwi pełnej. Zarówno hematokryt, jak i hemoglobina są często używane do określenia stężenia czerwonych krwinek we krwi. Różnice te mogą być mylące, ale mogą być również ważne podczas analizy krwi. Znajomość różnicy między hematokrytem a hemoglobiną może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów zdrowotnych oraz w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących opieki nad pacjentem.